Дүрслэх урлаг ба хаврыг тольдохуй

Манай зураач урчуудын дунд жил бүр уламжлал болгон дэлгэгддэг уран бүтээлийн үзэсгэлэн,цагын хөсөг наашилсан хаврын эдүүгээх өдрүүдэд хэн хүний өмнө нээлттэй буй юм.

Нийгмийн сэтгэлзүй хааш яааш төрийн үйл төөрч тусах бай онох ончгүй болсон. Энэ нийгмийн амьдрал дахь нэгэн гэрэл гэгээт сайхь үйл явдал нь сэтгэлд үлэмж ойр бууж байна. Ямар ч улс төр, намын автор жүжиг дэглэлт,тендергүй болдгоороо зүйрлэмгүй онцлог давуу чанартай юм шүү.Яльгүй наргиа лдаа.

Аль ч талдаа ач холбогдол өндөр үнэлүүштэй уран бүтээлчдын нэгдсэн үзэсгэлэнгээс хувь уран бүтээлч өөрийгөө чухам аль зиндаанд яваа болох.

Ер нь манай дүрслэх урлагийн хөгжил дэлхийн дахины хаахан нь байгаа эсэх цаашдын зорилго зорилт хөгжлийнхөө талаарх санал бодлоо солилцож тодорхой дүгнэлтэнд хүрч  үзэгч олондоо хүртээх тэднийг сонсох цаашид чухам ямархуу байдлаар урлан туурьвах чиглэлээ тодорхойлох гэх мэт хувьд ч хувьсгалд ч хэрэг болохуйц эрхэм зорилготой байх боловуу гэж өөртөө дүгнэж байна.

За олон үгээр яахав” Хавар”үзэсгэлэнг үзээд төрсөн сэтгэгдлээ хэлье гэж бодлоо.

Дүрслэх урлагын бүхий л төрлийн бүтээлүүд тавигджээ.Дотроос хатгах омогоо дархын тулд шуудхан нэг тойроодхов.Тэгээд голлон байгаль аж байдлын сэдэв зонхилсныг анзаарчаад” уран зураг зодоон хоёрыг” холоос хардаг гэх Сосоо дүүгийн үгийг бодон инээвхийлэн сууж атал хажууд айлсан суусан нь Ардын зураач Чогсом гуай аж.

Амар мэндын дагууд надад олон сайхан дурсамж ярьж үнэт зөвөлгөө өглөө. Ялимгүй үнэртүүлсэн, тэрбээрийн харцыг ажаад халаасандаа хэдэн зоосгүй явсандаа ихэд шаналав.За энэ ч бас дүүрч

Ахиад бүтээл бүрийг нухацтай харж явахдаа.

 Урлаг дахь гоо сайхны зохицлыг Бодит байдалд хуурмаг хандсанаас үүсэх мэдрэмжээр дамжуулж харуулах гэвэл юу болж хувирах бол гэсэн бодол дагаад салдаггүй.

Ихэнх бүтээлд зохиомж сэдэв өнгө будгын зохицол, хүнд хөнгөны ялгаа, орон зай ,алслалт, агаар, наана, цаадах харьцаа ер уран зурагт тавигддаг шаардлага сахилга бат элгэмсэг сэтгэл дутаад хөнгөн хуумгай хандсан нь илүүтэй давамгайлсан байна уу гэх бодол төрснөө нуух юун. Харааны хүртэхүйн үндсэн дээр суурилсан тухайн агшны сэтгэл хөдлөлөө илэрхийлсэн  дүрслэл нь бүтээлд тод туссан нь мэдрэгдэх өөрөө их аятай сэтгэгдэл төрүүлдэг юм.Тийм бүтээл ховор үзэгдсэн.Томчуудын бүтээл ховор байна.Дүрс буулгагч байсангүй.тэрнээс бүтээл дээр нь ярилцвал зүгээр байна.

Гэхдээ хэдэн бүтээл дурьдая.Л.Мөнхбаатар “Жижүүр өвгөн” их аятайхан зураг,мэдээж Н.Орхон мастерын “Бүсгүй” гэх бүтээл өөрийн гэсэн арга барил өнгө будгыг илтгэн байна.Хөрөг талдаа энэ хоёр,монгол зургаас Б.Айзам”Хатад” байна.

Баримал Сэрээтэр багшын”Зурхай”төмрөөр хийсэн тод ялгамжтай.Наагуурх сийлбэр,эсгий урлал,чимэглэл,наамал хиймэл урлалаас нүдэнд тусах юм байгаагүй.Зураасан зураг Хүрлээ”3-н үдэш сайн,модон барын хоёрхон бүтээл нэг хүнийх,хар зураг Ч.Мөнхтөр”Бүх цэргийн жанжин” болж байна.

Усан будгын төрөлд Найманчулуун хоёр нуур зүгээр.Байгалийн сэдэвт бүтээлүүдээс Баатарцогт”3 н голын бэлчир” дөнгүүр нь бусад нь фото хуулбар,хуулбар гэснээс тэр хүмүүсийн хошуураад байгаа С.Содсайхан “Хавар” Д.Сэргэлэн”Мөрөөдлийн хөлөг онгоц”энэ тэр бол зүгээр фото график ашигласан явуургүй зурагнууд.За тэгээд цаад мухарт байгаа хачин хэлбэртэй хүний толгой гэх мэт этгээд сонин нэртэй зурагнуудыг оошоосонгүй дургүйгч хэлэхүү.Аж байдал гэх юмуудаа М.Болд”Тэмээний дэргэд”сайхан бүтээл,абстракт Д.Батмөнх”Тулааны өмнө”чансаатай их ч хөдөлмөр орсон бүтээл байлаа.Бараг хаврыг авах боловуу.Эцэст эвтэйхэн зохиомжтой О.Баярхүү”Ганц”таалагдсан.Миний таашаалаар энэ хэд бусдыг нь тэнгэр мэдэг.Энэ мэтийг тунгаан явахдаа.

Өнгнөөс таашаал авхын тулд гэрэл сүүдрийг хэрхэвч золиолсолж болохгүй,хуумгай туршилт хийхээс зайлсхийх хэрэгтэй юм байна гэж өөртөө хэллээ.

Бодьтой мэдрэмжийг үнэлж цэгнэх нь над хуудуугүй сайхан байна.

Нэмж өгүүлэхэд өчигдөр Мэнд-Ооёо гуайн зохион байгуулсан яруу найргын чөлөөт уншилтан дээр Момо ах тэргүүтэн хэдэн муу андынхаа баавартай хэдэн шүлгийг сонсонгоо хамтран гаргасан үзэсгэлэнг хальт сонжход

 Уран бичлэг нь дээр кирилээр шүлгээ бичсэнээс монгол бичгээр хөрвүүлэн буулгасан бол илүү яруу зохисыг олох байсан юм.

Бас доорх тайлбарт энэ галиграф энэ шүлэгтэй ингэж тохироод ийм тийм сайхан болжээ гэж илүүц тайлбар бичих хэрэггүй санагдсан.

Яагаад гэхээр үзэгч этгээд л хоорондоо зохицож байгаа алин болхыг мэргэн ухаандаа тунгаан таашааж сэтгэлийн цэнгэл эдлэх нь зүйд нийцэх бусуу.Аан нээрээ Архангайн Эрдэнэ-мандалын Баасансүрэн гэж сүрхий шүлэгтэй сэтгэлтэй залуу бидний хэдэн “андерграунд”чуудтай үлэмж дотносч ганц юм гайтуулж өгөөд явсан.Араас чинь сайныг ерөөгөөд үлдсэн Аливаа үйлс нь саадгүй бүтэж байх болтугай.Энэ мэтийг хоёронтой цэгнээд галлерейгаас гартал.Цасан бударч ...ингэж бодсон...Байгалийг байнга шинээр хүртэн хүлээн авч тэрбээрийн үл үзэгдэхүйн маш нарийн ая данг яг одоо мэдрэхсэн гэж....