Monday, February 27, 2012

Тулгад гансархуй

Есөөдөө

Чухамхүү үнэнийг цөөн үгээр хэлдэг гэж миний ардын дуун дээр лав байдаггүй шиг санагдана.Би андуур ч байна уу.Тэгээд бас үнэнээр явбал үхэр тэргээр туулай гүйцнэ гэсэн үг байдаг.Чухамхүү энэ үгсийг миний ард түмэн дуулж хэлж ярина гэдэгт би л лав хувьдаа итгэдэггүй юм.Харин би бээр мунхаглан бодохдоо миний ард түмэн чухамхүү олон үгээр олон ончроон дунд хэлдэг байсан байх.Үнэнээр явбал туулай үхэр тэргийг тав гишгүйлэхгүй гүйцнэ гэж хэлдэг байсан байх гэж бодоод байдаг юм.Чухамхүү тэнэгтээ л би тэгж боддог байх л даа.Би нэг үг санаад байна л даа."Худлыг мянга давтвал сая үнэн болдог.Үнэнийг мянга давтвал сая худал болдог" гэж.Энэ хоёрыг яг туйлдруу нь дөхүүлж хүргэж сэтгэсэн ард түмэн бол бидний өвөг дээдэс гэж.Худал нь худал ч биш үнэн нь үнэн ч биш.Гэхдээ энэ хоёрын дундах үнэнийг олж харсан ард түмэн бол Монголчууд юмаа гэж.Энэ чинь юу гэсэн үг вэ гэж та нар надаас асуулдаа энэ чинь нэг өөр ухаан байхгүй юу даа өөр ухлаадас за юу.Тэгээ л бодохгүй юу.Ухаантай хүн бол үнэн явахыг хичээдэг бол тийм л юм байдаг юм.Тэгээ л нэг тийм юм.Тийм байхаас ч өөр тиймгүй юм гэж тийм юм бас байдаг юм.Байдаг байхаас байдаггүй юмны байдаггүй байдаг юм гэж бас байдаг юм шүү.Үхсэн амиа хорлож байгаад ч би батлана за юу.Амиа хорлохоос би өмнө баталчаад миний олсыг бөхлөөд өг гэж би гуйна за юу.Би хэзээч амиа хорлохгүй за юу.Яагаад гээч яагаад гэвэл үнэн үхэхийг хичээдэг учраас.Тэгээд үнэн үхчихвэл миний Монгол хүн болж төрсний сүнс гомдохгүй учраас.Тэгээд би худлаа ч юм шиг,үнэн ч юм шиг хоёрийн дунд үнэн хүүрнэх гээд байна за юу.Миний өвгөдийн ухаан богино учраас цөөн үг хэлсэн байдаг юмуу.Хэлээд өгөх хүн байна уу.Миний өвгөдийн ухаан үхэр шиг том  шиг мөртөө туулай гүйцэх гээд жирийлгэж явдаг юм уу.Тийм тэнэг үхэр байдаг юм уу.Үхэрлүү барааддаг тийм тэнэг туулай байдаг юм уу.Хэлээд өглдөө батлаад өг надад.Баталж чадвал туулайнаас бөх зүрхтэй амьтан байна гэж бодоё.Тийм юм байдаггүй юм.Юмны үнэн зүй тогтол гэж юмнаасаа үнэн юм байдаг юм.Тэгээд ойлгож байвал би нэг олон долоон юм хуцаадхая.Хуцахдаа би чухам үнэнийг цөөн үгээр хэлэхгүй үнэнээр ябвал үхэр тэргээр туулай гүйцдэг шиг дорд хятад ухааны ганц ч үг ганхийлгэхгүй ярайдхая.Болохгүйн болохгүй юмны болдоггүйн болдог юм яриадхая.Есөө ер бусын анд минь.Найз нь яахуудээ ядарсан задарсан амьтан найз нь чамд ёстой дургүй хүрсэндээ ярих гээд байна.Юу гэх гээд байдын юу гэх гээд байгаагаа юу гэх гээд байна за юу.Яадгийн чи тэр цахим хаягаар орж ирчээд юу солиороод байгаан.Юу донгосоод байгаан.Яадгийн тэр миний төрсөн ч бай төрөөгүй ч өдөр хоногууд чамгүй ч надгүй ч явах ёстой бол явдаг л юм байгаа биз дээ.Тэгээд яах юм.Найз нь төрсөн өдөр гэж балайраад Халуудруугаа гараад ганц утас цохихуу зуун хорин халын минь намайг гээд адаглаад арав нь ирдэг юм байгаа биздээ.Яахын найз нь хал үзэж халуун чулуу долоосон хоёр зуун он жавуудаас минь адаглаад хорь нь ирдэг юм байгаа биз дээ.Надаар балбуулж нүдүүлж явсан дүү нараас минь хонзон санаагүй бол хорин хэд нь ирдэг юм байгаа биздээ.Миний найман жил,арван жил их сургуулийнхан багш нар зураач анд нар минь зуйгуул нөхөд минь гээд найраагүй наяад хүн ирдэг юм байгаа биз дээ.Тэгээд найзынх нь ах дүү хамаатан садан элдэв бусын хүмүүс гээд ер бусын олон хүмүүс ирдэг юм байгаа биздээ.Тэгээд найз нь яахуу найз нь архин далайд живсээр байгаад босч чадалгүй талийхуу.Тэгээд яахуу тэр олон дундаас чинь би хүн учраас хүн хайдаг юм байгаа биз дээ.Хэ хэ тэр олон дунд чинь хүн цөөхөн учраас найз нь цөөхөн хүнтэй харьцдагыг чи муу хүний өөдөс мэддэг л юм байгаа биз дээ.Тэгээд би чамд уушиг зүрхнээсээ уур хүрээд байна за юу.Тэгээд найз нь урьсан хүн болгон дээр алдуул морь шиг адуун болгон дээр ая тал засан очдог алдуул морь уу. Гүйсэндээ гүйдэг гүйгүүл морь шиг гүйсэндээ очдог гүйгүүл морь шиг явна за юу..Наад олон нохойн баас шиг баярыг найз нь үхсэн ч тоохгүй явна за юу.Тэгээд найз нь яахуудээ чин үнэнийг олон үгэнд ончроон ончроох ухаанд чинь олон юм бодуулахаар хэлэе за юу.Найз нь яахуудээ чамайг ирэх гээд байхаар чинь загнасаар байгаад ирүүлээгүй за юу.Чи тийм ухааныг чи ойлгохгүй.Найз нь уух газар мундсан биш гараад уувал олон нохостой ууж болно гараад уувал нэг алхаад нэг цаасны фивотой газар байна за юу.Найз нь хорин хэд алхаад хоёр юм бодуулдаг Тулгатаа очоод ганцаараа хоёр зуун юм бодоод сууж болно биз дээ.Би Индра найздаа ганц фиво нухчаад ирээд амрана гэж хэлээд гарсан за юу цахим хаягт ес дөнгөж өнгөрч байсан.Тэгээд ганц фиво уусан хүнд чинь нилээн хэдэн фиво харагддаг юм байгаа биздээ.Хоёр фиво уусан хүнд чинь хорин хэдэн фиво үзэгддэг юм байгаа биз дээ.Тэгээд муу хогийн монгол зангаараа гурвийг уучдаг юм байгаа биз дээ хэ хэ.Тэгээд яахуу ёсоо бодоод гардаг юм байгаа биз дээ.Тэгээд муу ээжтэйгээ ярих гэсэн ганц ч цагаан утастай газар олддоггүй.Ээжтэйгээ ярих гээд байхад чинь гээд,гээд чааваас найз нь нүдэндээ нулимастай...Халсан хүн чинь хадуурна биздээ замд ганц дэлгүүр байдаггүй.Барилгачдын талбай ороод ирэхээр найз нь зураач хүн хардаг юм байгаа биз дээ.Цээжинд минь омогшил төрдөг юм байгаа биздээ ЗАНАБАЗАРЫН ур ухааны учиг зангидааг хадгалсан дагзан байшингийн өмнө гурав залбирчаад гуйваж дайваад алхана биз дээ.Тэгээд ЗАНАБАЗРАА бодсоор яваад замаа ч харалгүй гэрлүүгээ орох замдаа ганц фиво гээд ухаанд нь гялс хийдэг юм байгаа биз дээ.Найз нь ХАС мэт дөрвийн тоонд дуртайг чи мэднэ биз дээ.Тэгээд яахуу өр тавьдаг дэлгүүртэй өөрийн гэсэн хэдэн цаастай тэргүүн өндөр ордог юм байгаа биз дээ.Худалдагч ямагт худалдахаа боддогыг чи мэднэ сэлэм гялс толгой бөндөгс л болно биздээ.Хэ хэ тэгээд манайд ямар ханын цаг Бэгтэрийн бугуйнд нь бугуйн цаг хармаанд нь түрүүвч хэзээ ч явж байсныг чи мэдэхүү.Ямбий зурагтаа нүдсээр байгаад асаагаад цаг харна биздээ.Арван нэг нойл тав Индра найздаа ирснээ мэдэгдэнгээ хайртай эгчээсэй гуйлга гуйсаар байгаад төрсөн өдрийн мэнд авчихаж байгаа юм чинь дүүдээ авч өгүүл нээх гоё хайрцагтай МОНГОЛЫН НУУЦ ТОВЧОО аваад өгчөөрэй.Тэгээд тиймэрхүү юм болчоод найз нь чамайг хүнээс өөр хүн юм гээд одоо бодоод суугаад байна за юу.Чи бол Бэгтэрийн үнэлж цэгнэж шалгуур хэмжүүрийг давсан анд минь за юу.Найз нь ямар хошин шогийн үзүүлбэрийг үзэх биш үзэн яддаг л байхгүй юу хойшид ч алт мөнгө өгөе гэсэн ч үзэхгүй харин ч нэг үзэхгүй дээ.Харин гудманд ч бай гуйлагчин ч бай түүлэгчин ч бай үнэн л үзүүлбэр хэн хүн үзүүлж байвал найз нь гуйлга гуйж байгаад ч алт мөнгө төлж байгаад ч үзнэ за юу ХҮН ЧАНАРТ чинь баярлалаа АНД минь хоёулаа гурван сарын нэгэнд ууна за юу чи нэг далан тавын талтай мань нэг далан тавын талтай уулзаж байгаад хоёулаа гэхдээ сүхийн талбай дээр уухгүй тэнд ууж болохгүй хоёулаа хоёулаа сүхийн талбайн урдахь хөгшид шатар нүүдэг газар ууна гэхдээ хөгшид минь шатар нүүж байвал уухгүйээ.Тиймээс л ТЭНГЭР ШИГ БАЙ...тэнгэр бай миний анд.Анд нь МӨНХ ХӨХ ТЭНГЭРЭЭ мөнх хөх тэнгэр шигээ бодоод...мөнх хөх тэнгэр шигээ л явахыг хичээх юм даа.Чи тийн явтугай.Тийн ижилдэн ЯВТУГАЙ...

3 comments:

  1. Аллн Гинзбэрг - Орь дуу III

    Карл Соломонд зориулав

    Карл Соломон! Чи надаас илүү галзуу
    энэ Роклэндэд би чамтай цуг байна
    Хачин этгээд мэдрэмж чамд төрөх учиртай
    энэ Роклэндэд би чамтай цуг байна
    Ээжийн минь сүүдрийг чи элэглэн дууриах
    энэ Роклэндэд би чамтай цуг байна
    Эгнэгт араас чинь мөшгих арван хоёр
    дагуулаа чи алуулж таарах
    энэ Роклэндэд би чамтай цуг байна
    Анзаарагдамгүй тэр л хошигнолдоо чи баясан хөхрөх
    энэ Роклэндэд би чамтай цуг байна
    Аймшгийн ямбий ганц бичгийн машины ард бид
    агуу зохиолчид болцгоох
    энэ Роклэндэд би чамтай цуг байна
    Дүр төрх чинь буурьтай болж, радиод чи сурвалжлага өгөх
    энэ Роклэндэд би чамтай цуг байна
    Дүрслэн бодох чадвар
    мэдрэмжийн хорхой жирвэгнэн гүйхийг хүлээж авахгүй
    энэ Роклэндэд би чамтай цуг байна
    Нөхөрт гаралгүй Ютикадаа өтөлсөн эмэгтэйн хөхнөөс чи цай уух
    энэ Роклэндэд би чамтай цуг байна
    Нүцгэн сувилагч нарын биеийг чи Бронксын дээрэмчид болгон төсөөлөх
    энэ Роклэндэд би чамтай цуг байна
    Ёроолгүй ангалд үсчин наадах энэ зугааг чинь үгүй хийгч
    номхотгогч цамцан дотроо чи бархиран орилох
    энэ Роклэндэд би чамтай цуг байна
    Ёрын эмнэлэгт мөрөөрөө ч үхэхгүй, гэмгүй мөнхийн сэтгэлээр
    ноорхой төгөлдөр хуурыг чи байдгаараа балбах
    энэ Роклэндэд би чамтай цуг байна
    Хоосныг хөндлөн гулд туулах эргэл мөргөлөөс нь
    ахиад учрах цочролууд ч сэтгэлийг бие рүү буцаан аврахгүй
    энэ Роклэндэд би чамтай цуг байна
    Голгофын фашист үндэстний эсрэг Еврейн соцалист хувьсгал хийхээр
    хуйвалдаж байгаа эмч нараа чи илчлэн яллах
    энэ Роклэндэд би чамтай цуг байна
    Холхи Лонн-Айлэндын тэнгэрийг чи хэмхчиж
    бурханы булшнаас өөрийнхөө доторхи Есүс гэгч хүнийг амилаах
    энэ Роклэндэд би чамтай цуг байна
    Хорин таван мянган галзуу товариш
    нийтээрээ "Интернационал"-ын дахилтыг дуулах
    энэ Роклэндэд би чамтай цуг байна
    Нэгдсэн улсыг бид хөнжил дотроо тэврэн үнсч үнгэхэд
    Нэгдсэн улс шөнөжин ханиалгаад биднийг унтуулахгүй
    энэ Роклэндэд би чамтай цуг байна
    Цахилгаан гүйдэлд цохиулаад сэтгэл санаа маань эргэн ирэхэд
    дээврийг доргитол бөмбөгдөгч онгоц хүржигнэн
    эмнэлгийн хана нурах гэж байгаа шиг төсөөлөгдөх
    (Ээ, яаралтай гарцгаа!
    Ээ, ямар ч авралгүй мөнхийн дайн эхэлчихжээ!
    Ээ, ялалт минь, дотуур хувцсаа март, бид эрх чөлөөтэй!)
    энэ Роклэндэд би чамтай цуг байна
    Зүүдэн дотор минь чи тэнгисийн аянаас буцан
    хурдны замаар нулимс дуслуулсаар Америкийг нэвт туулж
    Баруун эрэгт буй зуны байшинг минь зүглэн шөнө дөлөөр алхах
    энэ Роклэндэд би чамтай цуг байна
    Сан Франциско, 1955-1965.

    ReplyDelete
  2. Карл Соломон! Я с тобой в Рокленд[xi]

    где ты безумней меня

    Я с тобой в Рокленд

    где ты словно чужой

    Я с тобой в Рокленд

    где ты подделываешь тень моей матери

    Я с тобой в Рокленд

    где ты убил двенадцать своих секретарш

    Я с тобой в Рокленд

    где ты хохочешь над тайными остротами

    Я с тобой в Рокленд

    где мы два великих писателя с одной ужасной машинкой

    Я с тобой в Рокленд

    где об угрозе твоему здоровью говорят по радио

    Я с тобой в Рокленд

    где гробницы черепа не вмещают больше червей чувств

    Я с тобой в Рокленд

    где ты пьёшь чай с молоком старых дев Утики

    Я с тобой в Рокленд

    где ты потешаешься над телами сиделок этих гарпий Бронкса

    Я с тобой в Рокленд

    где ты вопишь в смирительной рубашке проиграв в пинг-понг над бездной

    Я с тобой в Рокленд

    где ты бьёшь по клавишам кататонического пианино ибо душа безгрешна и бессмертна она не должна умереть оставленной богом в укреплениях психушки

    Я с тобой в Рокленд

    где ударам электрошока уже не вернуть твою душу уже не вернуть твою душу из паломничества ко кресту в пустоте

    Я с тобой в Рокленд

    где ты обвиняешь врачей в безумии готовя иудео-социалистический заговор против фашистской народной Голгофы



    Я с тобой в Рокленд

    где ты разорвёшь небеса над Лонг-Айлендом и выкопаешь труп Иисуса из гробницы сверхчеловека

    Я с тобой в Рокленд

    где двадцать пять тысяч безумных товарищей хором поют последние строки Интернационала

    Я с тобой в Рокленд

    где под покрывалом мы целуем сжимая в объятьях Соединённые Штаты которые кашляют по ночам мешая нам спать

    Я с тобой в Рокленд

    где мы вырваны из комы рокотом аэропланов наших душ зависших над крышей чтобы сбросить ангельские бомбы госпиталь озаряется изнутри рушатся стены воображения О бегите отсюда легионы страждущих О усыпанный звёздами шок милосердия здесь войны длятся вечность О победа сорвите с себя одежды мы свободны

    Я с тобой в Рокленд

    в моих снах ты истекая кровью плача возвращаешься из плавания по автострадам сквозь Американскую пустыню к дверям моей обители в Западной ночи



    Сан Франциско, 1955-1956.

    ReplyDelete
  3. III

    Carl Solomon! I'm with you in Rockland

    where you're madder than I am

    I'm with you in Rockland

    where you must feel strange

    I'm with you in Rockland

    where you imitate the shade of my mother

    I'm with you in Rockland

    where you've murdered your twelve secretaries

    I'm with you in Rockland

    where you laugh at this invisible humour

    I'm with you in Rockland

    where we are great writers on the same dreadful typewriter

    I'm with you in Rockland

    where your condition has become serious and is reported on the radio

    I'm with you in Rockland

    where the faculties of the skull no longer admit the worms of the senses

    I'm with you in Rockland

    where you drink the tea of the breasts of the spinsters of Utica

    I'm with you in Rockland

    where you pun on the bodies of your nurses the harpies of the Bronx

    I'm with you in Rockland

    where you scream in a straightjacket that you're losing the game of actual pingpong of the abyss

    I'm with you in Rockland

    where you bang on the catatonic piano the soul is innocent and immortal it should never die ungodly in an armed madhouse

    I'm with you in Rockland

    where fifty more shocks will never return your soul to its body again from its pilgrimage to a cross in the void

    I'm with you in Rockland

    where you accuse your doctors of insanity and plot the Hebrew socialist revolution against the fascist national Golgotha

    I'm with you in Rockland

    where you will split the heavens of Long Island and resurrect your living human Jesus from the superhuman tomb

    I'm with you in Rockland

    where there are twentyfive thousand mad comrades all together singing the final stanzas of the Internationale

    I'm with you in Rockland

    where we hug and kiss the United States under our bedsheets the United States that coughs all night and won't let us sleep

    I'm with you in Rockland

    where we wake up electrified out of the coma by our own souls' airplanes roaring over the roof they've come to drop angelic bombs the hospital illuminates itself imaginary walls collapse O skinny legions run outside O starry-spangled shock of mercy the eternal war is here O victory forget your underwear we're free

    I'm with you in Rockland

    in my dreams you walk dripping from a sea-journey on the highway across America in tears to the door of my cottage in the Western night

    ReplyDelete